Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (Acute myeloid leukemia, AML) là một loại ung thư máu tiến triển nhanh, ngăn chặn sự phát triển bình thường của các tế bào bạch cầu. Một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu từ Viện nghiên cứu ung thư Ludwig (Đại học Oxford), được công bố trên tạp chí Nature ngày 16/4/2025, đưa ra một phương pháp tiếp cận đầy hứa hẹn: liệu pháp kép thúc đẩy các tế bào bạch cầu trưởng thành, loại bỏ các đặc điểm thúc đẩy ung thư và cải thiện đáng kể khả năng sống sót trên mô hình chuột.
AML là một loại ung thư nguy hiểm với khoảng 44.000 ca được chẩn đoán mỗi năm tại Mỹ và các nước châu Âu. AML đặc trưng bởi các tế bào tiền thân tủy bất thường trong tủy xương không trưởng thành phát triển mạnh, lấn át các tế bào khỏe mạnh. Mặc dù một phân nhóm của AML—bệnh bạch cầu cấp bệnh học tiền tủy bào (Acute promyelocytic leukemia, APL)—đã có thể được điều trị bằng các loại thuốc thúc đẩy sự biệt hóa nhưng các phương pháp điều trị đó vẫn chưa hiệu quả đối với hầu hết bệnh nhân AML (không phải APL).
Histone demethylase là mục tiêu tiềm năng cho liệu pháp AML do vai trò của chúng trong sự phát triển và tiến triển của AML. Đặc biệt, histone H3K4me1/2 demethylase (LSD1) có biểu hiện tăng cao trong AML, rất quan trọng đối với việc duy trì và tăng sinh các tế bào gốc bệnh bạch cầu và việc ức chế LSD1 đã được chứng minh là thúc đẩy sự biệt hóa AML. Do đó, các chất ức chế LSD1 đang được nghiên cứu tích cực trong các thử nghiệm lâm sàng đối với các bệnh ác tính về huyết học trong đó có AML. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị chỉ với chất ức chế LSD1 bị hạn chế do độc tính liên quan (NCT02177812).
Để tăng cường hiệu quả và giảm thiểu vấn đề độc tính của chất ức chế LSD1, GS.TS Yang Shi cùng với Amir Hosseini tại viện nghiên cứu ung thư và các cộng sự khác đã sử dụng chất ức chế LSD1 (LSD1i) kết hợp với một chất ức chế GSK3 (GSK3i, chất ức chế con đường WNT). Sự kết hợp này hoạt động như một đòn bẩy phân tử, lật ngược các chương trình gen trong các tế bào bệnh bạch cầu và thúc đẩy chúng biệt hóa. Khả năng độc đáo của chiến lược kết hợp có thể là một hướng điều trị đầy hứa hẹn chưa được khám phá đối với nhiều loại ung thư do WNT gây ra.
Tài liệu tham khảo
Hosseini, A., Dhall, A., Ikonen, N. et al. Perturbing LSD1 and WNT rewires transcription to synergistically induce AML differentiation. Nature (2025). https://doi.org/10.1038/s41586-025-08915-1
